Φουντώνει (πάλι) η μετανάστευση
Τη δεκαετία του 1960 ήταν ο Καζαντζίδης. Στις μέρες μας ο «τροβαδούρος της μετανάστευσης» μπορεί ακόμη να αναζητείται, αλλά το φαινόμενο αυτό καθαυτό βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Και, πλέον, έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με το προ 50ετίας, αφού το τελευταίο τρίμηνο του 2011 οι Ελληνες που αποφασίζουν να φύγουν από τη χώρα σε αναζήτηση καλύτερης επαγγελματικής λύσης δεν είναι μόνον οι επιστήμονες και όσοι κατέχουν υψηλές δεξιότητες.
Οι περισσότεροι είναι απλοί ανειδίκευτοι εργαζόμενοι, οι οποίοι, απογοητευμένοι από την πλήρη απουσία απασχόλησης στην Ελλάδα, ξενιτεύονται με την ελπίδα να κάνουν μια οποιαδήποτε δουλειά. Μόνο που σήμερα δεν
αποβιβάζονται «στο σταθμό του Μονάχου», όπως πριν από μισόν αιώνα, αλλά στο αεροδρόμιο της βαυαρικής πρωτεύουσας, που εξακολουθεί να έλκει τους συμπατριώτες μας. Οι εποχές άλλαξαν και οι πιο απλές μετακινήσεις γίνονται, πλέον, με το αεροπλάνο.
Σύμφωνα με στελέχη του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, τα τελευταία χρόνια έφυγαν για επαγγελματικούς λόγους από την Ελλάδα περί τα 50.000 άτομα. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία πρόκειται για νέους ανθρώπους με σημαντικά τυπικά προσόντα. Με σπουδές, μεταπτυχιακά και διδακτορικά, οι οποίοι ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σύγχρονης, αναπτυγμένης και παγκοσμιοποιημένης αγοράς εργασίας. Επιστήμονες και εξειδικευμένοι τεχνικοί, οι οποίοι είτε δε βρήκαν θέση ανάλογη των προσόντων τους, είτε η αμοιβή που τους προσφέρθηκε ήταν εξαιρετικά χαμηλή. Οπως σημειώνουν οι ίδιοι παράγοντες, μέχρι το καλοκαίρι του 2011 οι μετανάστες της νέας γενιάς ήταν σχεδόν αποκλειστικά αυτής της κατηγορίας. Εφευγαν από τη χώρα μας, έχοντας εξασφαλίσει μια επαγγελματική αρχή για ένα καλύτερο μέλλον σε κάποιο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό ινστιτούτο, αλλά και σε διεθνείς οργανισμούς και μεγάλες επιχειρήσεις. Δουλειές που βρήκαν δι’ αλληλογραφίας. Επίσης, πολλοί είναι οι Ελληνες γιατροί που βρήκαν θέση σε κάποιο ευρωπαϊκό νοσοκομείο, εγκαταλείποντας συχνά το μίζερο και κακοπληρωμένο… Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Οποιαδήποτε δουλειά
Τους τελευταίους τρεις μήνες, όμως, η σύνθεση του πληθυσμού αυτών των νέων Ελλήνων μεταναστών άρχισε να αλλάζει. Ξαφνικά -στην ουσία από τη μια μέρα στην άλλη- τα ελληνικά προξενεία στη Γερμανία άρχισαν να δέχονται τις επισκέψεις συμπατριωτών, οι οποίοι έφτασαν από την Ελλάδα στο Μόναχο, τη Στουτγάρδη ή τη Φρανκφούρτη –περιοχές της Γερμανίας με έντονο ελληνικό στοιχείο- αναζητώντας οποιαδήποτε εργασία. Οι περισσότεροι προσπαθούν να αξιοποιήσουν μια γνωριμία ή ένα μακρινό συγγενή ή κάποιον κοντοχωριανό, ενώ δε λείπουν και όσοι μεταβαίνουν στη Γερμανία… ξέμπαρκοι. Πολλοί, μάλιστα, απευθύνονται στις ελληνικές διπλωματικές αρχές, ζητώντας βοήθεια, συνήθως επαφή με κάποιους Ελληνες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν. Συνήθως ψάχνουν για οποιαδήποτε εργασία, αφού γνωρίζουν ότι οι Ελληνες επιχειρηματίες στη Γερμανία ασχολούνται εν πολλοίς με το χώρο της εστίασης.
Ανάλογο ενδιαφέρον υπάρχει και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως και για τη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία, δηλαδή περιοχές με πολλούς εγκατεστημένους Ελληνες. Μόνο που και τώρα -όπως και στα 60s- η Γερμανία είναι δημοφιλέστερη, αφού εκτός από το ότι ζουν εκεί εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες τριών γενεών, είναι μια χώρα με σταθερότητα, οργάνωση, οικονομική ανάπτυξη και κουλτούρα υποδοχής μεταναστών, αφού αρκετά από τα 70 εκατ. του πληθυσμού της δεν ανήκουν στην άρια φυλή.
Οπου φύγει φύγει
Η σύγχρονη μετανάστευση έχει ένα αίτημα. Να βρεθεί ο μετανάστης μακριά από τη διακεκαυμένη ζώνη της κρίσης της νότιας Ευρώπης. Να φτάσει και να εγκατασταθεί σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Σουηδία, η Γερμανία, η Ολλανδία και το Βέλγιο. Αλλοι ψάχνουν για θέσεις εργασίας πριν πάρουν την απόφαση να φύγουν: ώς το τέλος του 2010 οι καταθέσεις βιογραφικών στην ιστοσελίδα «europass» έφτασαν τις 46.399 από κατοίκους της Ελλάδας.
Μακρινοί προορισμοί, όπως η Αυστραλία, οι οποίοι προτιμήθηκαν από τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους σε άλλες εποχές, γίνονται ξανά πόλος έλξης Ελλήνων μεταναστών. Πάνω από 20.000 Ελληνες μέσα σε ένα χρόνο έχουν υποβάλει αιτήσεις για το «νέο κόσμο». Από τον περασμένο Οκτώβριο, ο ρυθμός έχει αυξηθεί ακόμη περισσότερο, φτάνοντας μέχρι και τις 20 αιτήσεις την ημέρα.
Οι ΗΠΑ είναι άλλος ένας δημοφιλής προορισμός: 53.000 Ελληνες έκαναν αίτηση φέτος για το πολυπόθητο γράμμα από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, 5.000 περισσότεροι από πέρσι. Πρόκειται για άδειες μόνιμης διαμονής που δίνονται ύστερα από κλήρωση από το αμερικάνικο ΥΠΕΞ σε 50.000 αλλοδαπούς το χρόνο. Ομως το 2011 κληρώθηκαν μόνον 62 Ελληνες και την προηγούμενη χρονιά μόνο 48. Ετσι, αρκετοί άνεργοι Ελληνες αναζητούν ένα εποχιακό μεροκάματο σε κοντινότερες χώρες που μέχρι πριν από λίγο φάνταζαν επιστημονική φαντασία: σε ελληνικών συμφερόντων επιχειρήσεις σε όλα τα Βαλκάνια και την ευρύτερη νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και στις τουριστικές επιχειρήσεις των αλβανικών παραλίων, όπου η ανάπτυξη της τουριστικής αγοράς γνωρίζει εντυπωσιακούς ρυθμούς. Παράλληλα, πολλοί Ελληνες εργάζονται στους Αγίους Σαράντα, το Δυρράχιο και τη Χιμάρα της Αλβανίας, ενώ Αλβανοί που για χρόνια ζούσαν και δούλευαν στην Ελλάδα επιστρέφουν τώρα στην πατρίδα τους.
