Capital controls στις τράπεζες – Τι σημαίνει; Πόσο πιθανά είναι; – Πότε και αν μπορούν να επιβληθούν; – Τι πρέπει να ξέρετε;

Capital controls στις τράπεζες – Τι σημαίνει; Πόσο πιθανά είναι; - Πότε και αν μπορούν να επιβληθούν; - Τι πρέπει να ξέρετε;Τα capital controls είναι η έσχατη λύση προστασίας των τραπεζών από μαζικές εκροές καταθέσεων
Capital controls, στο άκουσμα τους προκαλούν τρόμο, ανησυχία, πρόκειται για την έσχατη λύση προστασίας των τραπεζών από επιθετικές εκροές καταθετών, αυτό που ονομάζεται στην διεθνή ορολογία bank run δηλαδή μαζική εκροή καταθέσεων. 
Τα capital controls….είναι πολύ αρνητική εξέλιξη για μια οικονομία και ένα τραπεζικό σύστημα…. αλλά επιτελούν θετικό έργο, γιατί έχουν στόχο να προστατέψουν την ρευστότητα των τραπεζών. 
Ιούνιος 2015.
Στον διεθνή τύπο ένα θέμα κυριαρχεί ή η Ελλάδα συμφωνεί ή λόγω έλλειψης ρευστότητας θα επιβληθούν capital controls, θα επιβληθούν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και περιορισμοί στην ανάληψη μετρητών, προκαλώντας μεγάλη κοινωνική αναταραχή. 
Η Ελλάδα έχει μια επιλογή, να αποτρέψει όλα τα σενάρια χάους και να συμφωνήσει σε μια αξιοπρεπή λύση, σε ένα αξιοπρεπή συμβιβασμό. 

Τι περιλάμβανε το σχέδιο Προβόπουλου; 

Με βάση το σχέδιο Προβόπουλου τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που είχε εξεταστεί το 2012, το όριο ανάληψης μετρητών θα ήταν 200 ευρώ από 600 ευρώ μέσο όρο ανάληψης μετρητών από τα ATMs σε ημερήσια βάση. 
Το ίδιο όριο τα 200 ευρώ σε μετρητά θα ήταν και το ημερήσιο όριο ανάληψης μετρητών και από τα γκισέ των υποκαταστημάτων των τραπεζών, οι οποίες για κάποιες ημέρες θα έμεναν κλειστές. 
Το όριο εταιρικών λογαριασμών θα ήταν κλιμακούμενο έως 5000 ευρώ ημερησίως ενώ θα επιβάλλονταν πολλοί περιορισμοί στις μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό. 
Λόγω αυτή της κατάστασης θα έκλεινε και το χρηματιστήριο γιατί απλά οι τράπεζες που συμμετέχουν στις ημερήσιες εκκαθαρίσεις δεν θα επιτρέπουν μεταφορές ποσών μεταξύ καταθετικών λογαριασμών πέραν των προκαθορισμένων ορίων. 
Στην Ελλάδα υπάρχουν 6,8 εκατ ενεργοί τραπεζικοί λογαριασμοί ενώ το 88% των λογαριασμών αυτών περίπου 6 εκατ. λογαριασμοί έχουν υπόλοιπα κάτω από 10.000 ευρώ. 
Οι λογαριασμοί που έχουν κάτω από 1000 ευρώ υπόλοιπο ξεπερνούν τα 4 εκατ. 

Πόσο πιθανά είναι τα capital controls στις ελληνικές τράπεζες; 

Το ερώτημα αυτό είναι κομβικής σημασίας. 
Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό θα πρέπει να αναλύσουμε τις αιτίες που οδηγούν σε capital controls.
Το δεύτερο δανειακό πρόγραμμα – μνημόνιο ολοκληρώνεται μετά από 2 παρατάσεις στις 30 Ιουνίου του 2015. 
Η ΕΕ και συνολικά οι δανειστές πιέζουν ώστε η Ελλάδα να συμφωνήσει στις προτάσεις Juncker ώστε να παραταθεί το μνημόνιο κατά 9 μήνες.
Το μνημόνιο είναι ο μηχανισμός προστασίας, ώστε η ΕΚΤ να χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες καθώς έχουν αποκλειστεί από τις αγορές, όπως έχει αποκλειστεί και η Ελλάδα. 

Πως συνδέονται όμως capital controls και το μνημόνιο; 

Η απάντηση είναι μέσω των τραπεζών. 
Οι τράπεζες χρειάζονται ρευστότητα για να χρηματοδοτήσουν τους ισολογισμούς τους και το ενεργητικό τους. 
Οι τράπεζες έχουν περιουσιακά στοιχεία και τα οποία χρειάζονται χρηματοδότηση.
Η συνολική ανάγκη χρηματοδότησης των τραπεζών φθάνει τα 250 δισεκ. όσο είναι και το μέσο σταθμισμένο ενεργητικό των τραπεζών. 
Οι τράπεζες πρέπει να έχουν 250 δισεκ. ρευστότητα για να χρηματοδοτήσουν δάνεια και άλλα περιουσιακά στοιχεία. 
Το χάσμα δανείων 211 δισεκ. με καταθέσεις 128 δισεκ. είναι 83 δισεκ. αυτό το έλλειμμα ρευστότητας πρέπει να το καλύψουν μέσω του ELA και του ευρωσυστήματος δηλαδή η ΕΚΤ. 
Οι τράπεζες δανείζονται από την ΕΚΤ 118 δισεκ. και για τα 118 δισεκ. δίνουν ως εγγυήσεις 210 δισεκ. 
Οι εναπομείνασες εγγυήσεις δηλαδή το απόθεμα εγγυήσεων φθάνει τα 33 δισεκ. ευρώ.

Αν η Ελλάδα την 1η Ιουλίου δεν βρίσκεται σε πρόγραμμα τι θα συμβεί; 

Η ΕΚΤ που έχει δανείσει 118 δισεκ. (το ELA ανέρχεται σε 83 δισ) στις ελληνικές τράπεζες όσο το 64% του ελληνικού ΑΕΠ δεσμεύεται από το καταστατικό της ότι αν η Ελλάδα που λαμβάνει ELA τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας δεν βρίσκεται σε πρόγραμμα (ασφάλεια και χρηματοδότηση) τότε υποχρεούται να αυξήσει τα haircuts στα ελληνικά collaterals. 

Γιατί υπάρχουν haircuts; 

Οι τράπεζες έχουν καταθέσει εγγυήσεις 210 δισεκ. για να πάρουν 118 δισεκ. ρευστότητα αυτό σημαίνει θεωρητικά 44% περίπου haircuts αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. 
Ταυτόχρονα διαθέτουν απόθεμα εγγυήσεων 33 δισεκ. για ELA. 
H EKT αν η Ελλάδα τεθεί εκτός μνημονίου υποχρεούται να αυξήσει τα haircuts για να διασφαλίσει ότι το ρίσκο που αναλαμβάνει στις ελληνικές τράπεζες καλύπτεται από εγγυήσεις αξίας όσο και η χρηματοδότηση που έχει παράσχει. 
Για κάθε 10% haircuts επιπλέον ισοδυναμεί με ανάγκη για νέες εγγυήσεις 8 δισεκ. 
Άρα με 40% haircuts (40% X 8= 32 δισ) σημαίνει ότι εξαντλούνται τα αποθέματα εγγυήσεων.
Όταν η αγορά καταλάβει ότι οι τράπεζες δεν έχουν εγγυήσεις, οι καταθέτες – αυτό βεβαιώνει η παρελθούσα διεθνής εμπειρία – σπεύδουν στις τράπεζες να αποσύρουν τις καταθέσεις τους φοβούμενοι capital controls, περιορισμούς στην κίνηση καταθέσεων. 

Τι είδους είναι οι εγγυήσεις (collaterals) των ελληνικών τραπεζών; 

Οι εγγυήσεις αυτές είναι ομόλογα EFSF και κρατικά μαζί με τα έντοκα έως 3,5 δισεκ. 
Είναι collaterals από ομόλογα του πυλώνα ΙΙ και πυλώνα ΙΙΙ, covered bond, τιτλοποιήσεις, δάνεια και άλλα. 
Με βάση τις εκτιμήσεις ότι το απόθεμα εγγυήσεων των ελληνικών τραπεζών είναι 33 δισεκ. η Πειραιώς διαθέτει 11 δισεκ. η Εθνική 11 δισεκ. η Eurobank 6 δισεκ. και η Alpha bank 5 δισεκ. 
Συνολικά η Πειραιώς διαθέτει 45 δισεκ. collaterals, η Εθνική 38 δισεκ. όπως και η Eurobank και η Alpha bank 32 δισεκ. 
Από αυτά έχουν χρησιμοποιήσει η Εθνική 27 δισεκ. η Eurobank 32 δισεκ. η Πειραιώς 34 δισεκ. και η Alpha bank 32 δισεκ. 
Το μικρότερο απόθεμα εγγυήσεων εμφανίζει η Alpha bank με 5 δισεκ. για το ELA, ακολουθεί η Eurobank με 6 δισεκ. ενώ με 11 δισεκ. Πειραιώς και Εθνική εμφανίζουν μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας. 

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν οριακή ρευστότητα, κινδυνεύουν και από άλλο λόγο; 

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι τράπεζες κινδυνεύουν με χρεοκοπία τόσο από έλλειψη κεφαλαίων όσο και από έλλειψη ρευστότητας. 
Οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν 128 με 127,8 δισεκ. καταθέσεις. 
Αν υπάρξει ένα haircuts 20% και οι τράπεζες χάσουν άλλα 8 με 10 δισεκ. καταθέσεις, τελείωσαν. 
Συνολικά από το διάστημα 1ης Δεκεμβρίου του 2014 έως τις 15 Ιουνίου του 2015 η εκροή καταθέσεων είναι 38 δισεκ. προφανώς πολύ μεγάλη για τόσο μικρό χρονικό διάστημα. 
Από τα ιστορικά υψηλά του Ιανουαρίου του 2010 στα 237,8 δισεκ. καταθέσεων έως τις 15 Ιουνίου του 2015 όπου οι καταθέσεις έχουν υποχωρήσει στα 128 με 127,8 δισεκ. η συνολική εκροή φθάνει τα 110 δισεκ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 60% του ΑΕΠ της Ελλάδος. 
Πραγματική εθνική και κοινωνική τραγωδία. 

Μπορεί να υπάρξουν capital controls στις ελληνικές τράπεζες; 

Την απάντηση στο ερώτημα αυτό την έχει η κυβέρνηση που κρατάει στα χέρια την συμφωνία ή την ρήξη με τους δανειστές και βεβαίως η ΕΚΤ. 
Η ΕΚΤ ως εποπτική αρχή των τραπεζών συνεδριάζει στις 17 Ιουνίου με θέμα ELA και κυρίως αξιολόγηση των haircuts στα collaterals των τραπεζών. 
Ο Draghi ο επικεφαλής της ΕΚΤ δήλωσε στις 15 Ιουνίου στο ευρωκοινοβούλιο ότι η ΕΚΤ προτρέπει να υπάρξει πολιτική λύση με την Ελλάδα που σημαίνει ότι δεν θα εμπλακεί ακόμη στην διαδικασία έως ότου υπάρξει συμφωνία ή δεν υπάρχει πρόγραμμα σε ισχύει. 
Άρα στις 17 Ιουνίου ίσως η ΕΚΤ δεν αυξήσει τα haircuts ή αν το πράξει θα είναι μικρή αύξηση 8 δισεκ. ή 16 δισεκ haircuts 10% έως 20% επιπλέον. 
Βασικό σενάριο πάντως είναι να μην προβεί σε καμία αλλαγή για τα haircuts. 
Κατά σύμπτωση η επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ για το θέμα των haircuts είναι η 1η Ιουλίου του 2015, η Ελλάδα είτε θα είναι σε πρόγραμμα που θα έχει παραταθεί, είτε θα έχει τυπικά χρεοκοπήσει λόγω στάσης πληρωμών. 

Μπορεί να υπάρξει μεγάλη εκροή καταθέσεων που να οδηγήσει σε capital controls. 

Αν οι πολίτες διαπιστώσουν ότι πλησιάζει η Ελλάδα στις 30 Ιουνίου χωρίς συμφωνία ναι είναι πιθανό να υπάρξει μαζική φυγή καταθέσεων bank run. 
Ποιας κλίμακας κανείς δεν μπορεί να προβλέψει….  
Οι εκροές εσχάτως είναι σημαντικές από τις ελληνικές τράπεζες αλλά δεν υπάρχει πανικός. 
12 Ιουνίου του 2015 καθαρή εκροή (εισροές μείον εκροές) -185 εκατ. 
15 Ιουνίου καθαρή εκροή -310 εκατ. ευρώ. 
Χωρίς την κατάθεση από το ελληνικό δημόσιο η καθαρή εκροή ιδιωτών ήταν -485 εκατ ευρώ. 

Χρονικά πότε μπορούν να υπάρξουν capital controls;

Εικασίες μόνο μπορούμε να κάνουμε.
Αν η Ελλάδα προχωρήσει άμεσα σε συμφωνία όλα αυτά που διαβάζετε θα έχουν εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον. 
Αν η Ελλάδα δεν πάει σε συμφωνία όλα αυτά που διαβάζετε θα έχουν πρακτικό ενδιαφέρον. 
Το πιθανότερο είναι 4 με 5 Ιουλίου αν έως τότε δεν έχει υπάρξει συμφωνία. 
Ωστόσο και το Σαββατοκύριακο 27 με 28 Ιουνίου είναι μια κρίσιμη ημερομηνία αν έως τότε δεν υπάρχει φως όσον αφορά το μείζον ζήτημα της συμφωνίας. 

Συμπέρασμα 

Τα capital controls είναι η έσχατη λύση για να μην καταρρεύσουν ελλείψει ρευστότητας οι τράπεζες. 
Πρόκειται για μια δραματική εξέλιξη για μια εθνική οικονομία γιατί έλλειψη ρευστότητας στις τράπεζες σημαίνει έλλειψη ρευστότητας παντού. 
Μια οικονομία με capital controls στις τράπεζες σημαίνει οικονομία παγιδευμένη να αντιδράσει, σημαίνει κοινωνική αναταραχή, σημαίνει πολιτικές εξελίξεις σημαίνει φτώχεια.
Πιστεύουμε η κυβέρνηση να αποτρέψει το σενάριο των capital controls. 

Εξέλιξη καταθέσεων και δανείων το διάστημα 2013 με 2015 στην Ευρώπη 

Χώρα 
Καταθέσεις 
Αρχές 2015 

Καταθέσεις 2013 
Δάνεια 2015
ΕΕ
10,8 τρισ
10,65 τρισ
10,57 τρισ
Γερμανία 
3 τρισ
2,95 τρισ
2,5 τρισ
Γαλλία 
2,1 τρισ
1,97 τρισ
2,18 τρισ
Ιταλία
1,55 τρισ
1,51 τρισ
1,7 τρισ
Ισπανία 
1,42 τρισ
1,46 τρισ
1,37 τρισ
Πορτογαλία 
205 δισ
209 τρισ
222 δισ
Ιρλανδία 
177 δισ
201 δισ
194 δισ
Ελλάδα 
148 δισ
(Ιούνιος 128 δισ)

161 δισ
211 δισ
Κύπρος 
34 δισ
34,7 δισ
54 δισ

To ergoxalkidikis.gr θεωρεί δικαίωμα του κάθε αναγνώστη να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, τονίζουμε ρητά ότι αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές, καθώς αυτές εκφράζουν τον εκάστοτε χρήστη, σχολιαστή ή αρθρογράφο.


Απάντηση