ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΙΑΡΙΓΚΟΒΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ (ΚΑΤΑΣΤΙΧΑ ΛΗΨΟΔΟΣΙΑΣ) ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΚΑΡΑΚΑΛΛΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Γράφει ὁ Δημ. Θ. Κύρου Θεολόγος Φιλόλογος

Ή Ἱερά Μονή Καρακάλλου βίσκεται στην ενδοχώρα τῆς βορειοανατολικής πλευράς τῆς χερσονήσου τοῦ Αγίου Όρους ανάμεσα στην Ιερά Μονή Φιλοθέου (από δεξιά) και στη Σκήτη τοῦ Αγίου Δημητρίου (Λακκοσκήτη) (από αριστερά). Ἱδρύθηκε στις αρχές του 11ου αιώνα (1018). Ο Κεντρικός Ναός της (το Καθολικό) κτισμένος το 1563 τιμάται στη μνήμη τῶν ἀποστόλων Πέτρου και Παύλου καί εἶναι ἁγιογραφημένος κατά τα έτη 1716-1763. Στη βιβλιοθήκη της σώζονται 300 περί που χειρόγραφοι Κώδικες και 3.000 έντυπα βιβλία.

Κατά τό τετραήμερο 4-7 Ιουνίου τοῦ 2018 ο γράφων ἐπισκέφθηκε τη Μονή για έρευνα στο παλιό Αρχείο της μέ σκοπό τη συγκέντρωση πληροφοριῶν ἱστορικού περιεχομένου κυρίως για τη Λιαρίγκοβη στα χρόνια της τουρκοκρατίας καὶ ἀργότερα, (από τους χειρόγραφους Κώδικες Ληψοδοσίας τῆς Μονῆς καί τον Κώδικα Παρρησίας). Δυστυχῶς οἱ Κώδικες Ληψοδοσίας ἦσαν μόνο τέσσερες (τῶν ἐτῶν 1809-1887) καί οἱ πληροφορίες ἦσαν λιγοστές, ἀνάμεσα στις οποίες ήσαν: Η οικονομική συνδρομή της Μονής στον επίσκοπο Ἱερισσοῦ καὶ Ἁγίου Όρους Ιγνάτιο το 1812 γιά τήν Εκκλησία τοῦ Αγίου Στεφάνου, ή ύπαρξη καλογραιών στη Λιαρίγκοβη το 1851, ή οίκονομική συνδρομή τῆς Μονῆς σε χωριά τῆς Χαλκιδικής για εκκλησίες καί σχολεία, ἡ οἰκονομική συνδρομή τῆς Μονῆς στούς ἐπισκόπους Ιερισσοῦ και Αγίου Όρους Αμβρόσιο (το 1876) και Μελέτιο (το 1882) και η οικονομική ληψοδοσία με Λιαριγκοβινούς εργάτες στη Μονή.

Στο άρθρο αυτό αξιοποιούνται οι πληροφορίες, που αναφέρονται στη Λιαρίγκοβη, με την αναλυτική παρουσίασή τους κατά χρονολογική σειρά ὡς ἑξῆς:

Το 1812 (27 Μαρτίου;) ή Μονή ἔδωσε οικονομική βοήθεια στον επίσκοπο Ιερισσού και Ἁγίου Όρους Ιγνάτιο «διά τήν ἐκκλησίαν». Είναι σίγουρο ότι πρόκειται για τον Ιερό Ενοριακό Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Αρναίας, ὁ ὁποῖος με τη σημερινή του μορφή κτίσθηκε το 1812

Το 1851 αναφέρεται εγκαταβίωση στη Λιαρίγκοβη καλογραιών, οἱ ὁποῖες συνεργάζονται με την Ἱ. Μονή Καρακάλου για θέματα οικονομικής φύσης. Συγκεκριμένα η Μονή έδωσε 736 γρόσια «εἰς τήν Λιαρίγκοβον διά Μαγειρεύματα». Δεν γνωρίζω σε τί ἀκριβῶς ἀφοροῦσαν τα «μαγειρεύματα» αὐτά καί ὑποθέτω ότι παρασκευάζονταν ἀπό τις παραπάνω αναφερόμενες καλόγριες».

Τον ίδιο χρόνο ή Μονή έδωσε 30 γρόσια «εἰς Λιαρίγκοβον ταῖς Καλογραίαις δι’ ἔξοδά των», τὰ ὁποῖα δὲν ἀναφέρονται συγκεκριμένα. Επίσης στις 15 Μαΐου του ίδιου χρόνου ή Μονή έδωσε 690 γρόσια «εἰς Λιαρίγκοβον ταῖς Καλογραίαις νὰ ἀγοράσωσι μαλλί, να δουλεύσωσι», για να κάνουν «ράσα τους πατέρας». Τέλος, στις 30 Ιουλίου του ίδιου χρόνου ή Μονή σημειώνει στο σχετικό Κατάστιχο Ληψοδοσίας: «γρ. 736. Μᾶς ἔστειλαν ἀπὸ Λιαρίγκοβον, τὰ ὁποῖα ἐδόσαμεν διά να μας στείλωσιν όσπρια». Φαίνεται ὅτι τὰ γρόσια ἐπιστράφηκαν ἀπό τίς (ἀποδέκτριες) καλόγριες, είτε διότι δεν βρήκαν για αγορά οσπρια, είτε διότι ἔστειλαν ἀφιλοκερδώς τα όσπρια.

Το 1885 ή Μονή έλαβε «από έναν λαριγγοβινόν μέτρα (κρασί;) 18 προς 30 (γρόσια το μέτρο) 540 γρ. (27 Ιουνίου) και έδωσε «εἰς Γιάννην λαριγγοβινόν Ζευγαράν έτερας λιρίας) 2.240 γρ.» (30 Δεκεμβρίου),

Το 1886 η Μονή ἔδωσε εἰς τὸν Ζευγαράν Γιάννην Λαριγγοβινὸν ἀπέναντι λίρ. 1, 120 γρ.» (10 Φεβρουαρίου) και «ἑτέρας λίρας) 2, 240 γρ. (8 Μαρτίου) και «εἰς τὸν Παναγιώτην λαριγκοβινόν διά τυρίον όκ(άδας) 568 (πρός) 4,10 γρ. 2.414 γρ..

Τέλος, το 1877 ή Μονή ἔδωσε «εἰς ἐργατικά διά την σύναξιν λεπτοκάρων» στον

Γεώργιο Λαριγγοβινό «μερούσια 17» (μεροκάματα) 42,20 γρ. (1 Αὐγούστου).

Αναδημοσίευση απο το περιοδικό ”ΑΡΝΑΙΑ” τεύχος 137 του Δημητρίου Θ. Κύρου Θεολόγου Φιλόλογου