Κυριακή της Τυρινής: 2 Μαρτίου 2025

Η τέταρτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην εκδίωξη των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο της τρυφής. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από το Θεό ως το τελειότερο και εκλεκτότερο δημιούργημα του Θεού, ως «εικόνα και καθ’ ομοίωσις» αυτού ( Γέν.1,26). Πλάστηκε να ζει αιώνια μέσα στη χάρη και τις ευλογίες του Θεού, ατέρμονο βίο άπαυτης ευδαιμονίας. Αυτή τη σημασία έχει η βιβλική διήγηση περί του κήπου της Εδέμ (Γεν.2 ο κεφ.). Ο άνθρωπος έκαμε κακή χρήση της ελεύθερης βούλησής του και προτίμησε το κακό. Ο αρχέκακος διάβολος τον παρέσυρε στην πτώση και την καταστροφή. Αυτό του στέρησε τον παράδεισο, δηλαδή την αέναη και ζωοποιό παρουσία του Θεού και την κοινωνία των ακένωτων ευλογιών Του.

«Εὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Οταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· Θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.» (Ματθ. στ’ 14-21)

Μέγα χάσμα ανοίχτηκε ανάμεσά τους (Εφ.2,13). Η αγία Γραφή αναφέρει συμβολικά πως οι πρωτόπλαστοι διώχτηκαν από τον κήπο της Εδέμ και δύο αγγελικά όντα τάχθηκαν να φυλάγουν με πύρινες ρομφαίες την πύλη του, για να μην μπορούν να την παραβιάσουν αυτοί. Το ατέλειωτο δράμα του ανθρωπίνου γένους άρχισε!

Ο Αδάμ και η Εύα τότε κάθισαν απέναντι από τον κήπο της τρυφής και θρηνούσαν για το κακό που τους βρήκε.

Αναλογίζονταν την πρότερη ευδαιμονία τους, την σύγκριναν με την τωρινή δυστυχία τους, προέβλεπαν το μέλλον ζοφερό και γι’ αυτό έκλαιγαν γοερά. Τα καυτά τους δάκρυα πότιζαν την άνυδρη γη και οι σπαραχτικές κραυγές τους έσπαζαν την ηρεμία της έξω του παραδείσου ερήμου.

Όμως δυστυχώς ο θρήνος των πρωτοπλάστων δεν ήταν αποτέλεσμα μεταμέλειας για την ανυπακοή και την ανταρσία τους κατά του Θεού. Δεν ήταν πράξη μετάνοιας και αίτημα συγνώμης προς το Θεό, αλλά ωφελιμιστικός σπαραγμός. Δε θρηνούσαν για τη χαμένη αθωότητα και αγιότητα, αλλά για τη χαμένη υλική ευμάρεια του παραδείσου. Ούτε ένας λόγος μετάνοιας δεν ακούστηκε από τα χείλη τους! Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας λένε πως αν εκείνη την τραγική στιγμή οι προπάτορές μας μετανοούσαν ειλικρινά και ζητούσαν ταπεινά συγνώμη από τον απόλυτα φιλάνθρωπο Θεό, θα είχαν αποκατασταθεί στην πρότερη της πτώσεως κατάστασή τους.

Το τρίτο σημείο που θα ακουστεί  στο ευαγγέλιο της Κυριακής είναι να μην θησαυρίζουμε επί της γης, αλλά στον ουρανό γιατί «ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.» «Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς……· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ».

Και πως μπορεί να γίνει αυτό; Εάν δεν αποταμιεύουμε μόνον εδώ, γι αυτήν την ζωή, αλλά να φροντίζουμε και την άλλη, την αιώνια. Αυτό επιτυγχάνεται με κάθε μορφή ελεημοσύνης, με κάθε μορφή αγάπης, όταν βγαίνουμε από τον μικρόκοσμό μας, και ανοιγόμαστε στους άλλους και κυρίως σε αυτούς που υποφέρουν. Ο Χριστός, δεν ζητά μόνο χρήματα ή υλικά αγαθά, αλλά ζητά κυρίως το άνοιγμα της καρδιάς, το δόσιμο της καρδιάς. Ζητά μια καρδιά φιλέσπλαχνη, συμπονετική, που διαρκώς μεγαλώνει και χωρά όλο και περισσότερους.

Ο Εσπερινός της Συγγνώμης

Εξ άλλου, γι αυτόν τον λόγο, λίγες ώρες πριν την Καθαρά Δευτέρα, το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάφου, θα τελεστεί σε όλες τις εκκλησίες ο Εσπερινός της Συγνώμης ή της Συγχωρήσεως. Αυτό το απόγευμα, καλούνται όλοι οι χριστιανοί, μέσα στην εκκλησία να συγχωρεθούν μεταξύ τους, να ασπαστούν, να ζητήσουν συγχώρεση και από τους ιερείς τους, αλλά και εκείνοι πρώτα δίνοντας το παράδειγμα ζητούν συγχώρεση από το εκκλησίασμα. Πρώτα ο Δεσπότης θα ζητήσει συγνώμη, για τις δικές του παραλείψεις ή λάθη και στην συνέχεια ο κλήρος και ο λαός.

Είναι μια συγκινητική βραδυά, με βαθύ πνευματικό νόημα και αξίζει να την ζήσει κανείς μέσα στον ιερό χώρο της εκκλησίας. Κατόπιν, τα έθιμα και οι παραδόσεις μας, θέλουν τον λαό στο σπίτι του ή σε άλλους χώρους να έλθει σε συγχώρεση με τους άλλους ανθρώπους , γιατί μόνον έτσι μπορούμε να εισέλθουμε όπως θέλει ο Κύριος στην Μ. Τεσσαρακοστή. Χωρίς βαρίδια, χωρίς μνησικακία, χωρίς τύψεις, χωρίς βάρη στην καρδιά, αλλά απελευθερωμένη από όσα την βαραίνουν, θα μπορέσει να έλθει κατά την διάρκεια της Σαρακοστής, πιο κοντά Στον Χριστό, και να νιώσει τα πάθη και την Ανάστασή Του.