Το σπίτι του εποικισμού στα Νέα Μουδανιά

Ένα πιστό αντίγραφο μιας προσφυγικής κατοικίας του 1925 αναβιώνει τις μνήμες του μικρασιατικού πληθυσμού που εξαναγκάστηκε στην φυγή το 1922.

Ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Νίκος Πιτσιακίδης ξεναγεί το κοινό στους χώρους που φιλοξένησαν τις ελπίδες των ξεριζωμένων από την πατρίδα τους τα Μουδανιά  της Βιθυνίας στα Νέα Μουδανιά της Χαλκιδικής

Η Ελένη Καρατζά, πρόεδρος της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρίας “Η Βιθυνία”, εξηγεί πως οι εκδιωχθέντες από τις εστίες τους, μέσα στον χαμό, πήραν μαζί τους κάποια αντικείμενα, όσα μπορούσαν να κουβαλήσουν στα χέρια, τα οποία χρησιμοποίησαν στα νέα σπίτια που κατασκεύασε το κράτος, για να τους εγκαταστήσει από τους καταυλισμού με τα αντίσκηνα, όπου ζούσαν το πρώτο διάστημα, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Οι κάτοικοι της Προύσας και της Σμύρνης, οι οποίοι ζούσαν σε καλύτερες συνθήκες, κατάφεραν να μεταφέρουν κάποια μεγαλύτερα αντικείμενα, ενθύμια της προηγούμενης ζωής τους. 

Ανοίγοντας την πόρτα του Προσφυγικού σπιτιού ο επισκέπτης εισέρχεται στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν. Δυο δωμάτια και ένα καθιστικό φιλοξενούσαν μια εξαμελή ή οκταμελή οικογένεια. Πολλές από αυτές ήταν μονογονεϊκές, αφού οι άνδρες είχαν στρατευτεί σε υποχρεωτική θητεία από το τουρκικό κράτος και ουδέποτε επέστρεψαν.   

Ένα μπουρό για τα σερβίτσια στο καθιστικό, το τουλούμι στον τοίχο της κουζίνας για νερό και το φανάρι- η πιατοθήκη ήταν τα λιτά έπιπλα της οικίας. Μια αυλή με έναν κήπο συμπλήρωνε την εικόνα.

Σταδιακά οι πρόσφυγες καταφέρνουν να ριζώσουν και να ανασκευάσουν εκείνες τις πρώτες κατοικίες στους οικισμούς που είχαν δημιουργηθεί στην επαρχία και τις πόλεις.

Όπως λέει η κ. Καρατζά, κατά τα εγκαίνια του σπιτιού ήταν διάχυτη η συγκίνηση μεταξύ των μεγαλυτέρων που έζησαν σε αυτά.

Το χθές είναι πλέον μόνο ανάμνηση από τα φτωχικά, αλλά πάντα προσεγμένα προσφυγικά σπίτια, η οποία θα σβήσει όταν φύγουν και οι τελευταίοι από τους τότε ένοικους τους.