Κυριακή των Βαΐων 2025: Τι γιορτάζουμε

Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο καθιερώθηκε να ονομάζεται Κυριακή των Βαΐων (ή Κυριακή του Λαζάρου ή Κυριακή Βαϊοφόρος) η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης.

Η Κυριακή των Βαΐων αποτελεί σημαντική γιορτή για τους πιστούς, με ιδιαίτερους συμβολισμούς, ενώ επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού πριν την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.

Η τελευταία Κυριακή της Σαρακοστής είναι η Κυριακή των Βαΐων, που φέτος είναι στις 13 Απριλίου. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη ημέρα στο Ορθόδοξο εορτολόγιο, όπου επιτρέπεται η κατάλυση της νηστείας, με την παράδοση να επιβάλλει την κατανάλωση ψαριού.

Κυριακή των Βαΐων: Τι συμβολίζει 

Την Κυριακή των Βαΐων η Εκκλησία αναβιώνει τη θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, ένα χαρμόσυνο γεγονός που σηματοδοτεί την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Οι πιστοί τιμούν αυτή την ημέρα ως την αρχή του Θείου Δράματος που θα κορυφωθεί με τη Σταύρωση και την Ανάσταση. Η Κυριακή των Βαΐων αποτελεί ορόσημο στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, καθώς συνδυάζει τον εορτασμό της βασιλικής εισόδου του Ιησού με την προετοιμασία για τα Πάθη που ακολουθούν.

Κυριακή των Βαΐων: Η τελετουργία

Κατά τη λειτουργική τελετουργία, την Κυριακή των Βαΐων το πρωί τελείται η Θεία Λειτουργία του Χρυσοστόμου, ενώ το βράδυ τελείται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, δηλαδή η Ακολουθία του Νυμφίου.

Η ιστορική σημασία της Κυριακής των Βαΐων

Έξι ημέρες πριν το Ιουδαϊκό Πάσχα, μια σημαντική επταήμερη γιορτή αφιερωμένη στην ανάμνηση της Εξόδου των Εβραίων από την Αίγυπτο, ο Χριστός έστειλε δύο από τους μαθητές Του με συγκεκριμένες οδηγίες: «Πηγαίνετε στο απέναντι χωριό και καθώς θα εισέρχεστε, θα βρείτε ένα δεμένο πουλάρι, επάνω στο οποίο ποτέ κανείς άνθρωπος δεν έχει καθίσει. Λύστε το και φέρτε το εδώ. Και αν κανείς σας ρωτήσει γιατί το λύνετε, θα του απαντήσετε ότι το χρειάζεται ο Κύριος». Οι μαθητές εκτέλεσαν την εντολή, έφεραν το πουλάρι στον Ιησού και αφού έριξαν επάνω του τα εξωτερικά τους ενδύματα, Τον βοήθησαν να ανεβεί.

Το θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου στη Βηθανία λίγες μέρες νωρίτερα, καθώς και η υπόλοιπη διδασκαλία του Ιησού, είχαν προκαλέσει μεγάλη εντύπωση στον λαό. Έτσι, όταν ο Χριστός εισήλθε στην Ιερουσαλήμ, το πλήθος Τον υποδέχθηκε όπως όριζε το εθιμοτυπικό της υποδοχής βασιλέων. Οι άνθρωποι έστρωσαν κλαδιά φοινίκων (βάια στα εβραϊκά) στους δρόμους από όπου περνούσε ο Χριστός με το γαϊδουράκι και Τον επευφημούσαν τραγουδώντας: «Ωσαννά ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ» (Ιωάν.12:13). Από τα βάια πήρε το όνομά της η Κυριακή των Βαΐων.

 Έθιμα και παραδόσεις της Κυριακής των Βαΐων

Στη σύγχρονη εποχή, την Κυριακή των Βαΐων όλες οι εκκλησίες στολίζονται με βάια. Επειδή οι φοίνικες δεν είναι διαδεδομένοι σε όλες τις περιοχές, για τον στολισμό χρησιμοποιούνται συχνά κλαδάκια δάφνης, ιτιάς, ελιάς ή μυρτιάς. Μετά το πέρας της λειτουργίας, τα κλαδάκια αυτά μοιράζονται στους πιστούς ως ευλογία.
Η λαϊκή παράδοση αποδίδει στα βάια ιαματικές και αποτρεπτικές ιδιότητες κατά του κακού. Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας έχουν αναπτυχθεί ξεχωριστά έθιμα:
– Σε ορισμένες περιοχές, με τα βάια «χτυπούν» τις έγκυες γυναίκες, πιστεύοντας ότι έτσι θα έχουν ευκολότερο τοκετό
– Σε άλλες περιοχές, οι πιστοί κρεμούν τα βάια στις πόρτες των σπιτιών ως φυλακτό για προστασία
– Υπάρχουν επίσης τοπικές παραδόσεις όπου η Κυριακή των Βαΐων έχει ιδιαίτερη σημασία και τιμάται με ξεχωριστές εκδηλώσεις