ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΜΑΣΑΛΙΑ

Το ΕΡΓΟΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ειναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι απέκτησε το βιβλίο του Στέργιου και Όλγας Μπρούζου που μόλις κυκλοφόρησε με την υποστήριξη της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής. Σε τακτικά διαστήματα θα δημοσιεύουμε αποκλειστικά για τους αναγνώστες μας τα μασάλια της Χαλκιδικής όπως ακριβώς καταγράφονται στο βιβλίο. Ας ξεκινήσουμε απο το τι ειναι τα μασάλια

Τι είναι τα Μασάλια

Τα Μασάλια αναφέρονται ως σύντομες αφηγήσεις, άγραφες στη αρχή, με πρωταγωνιστές» κυρίως υπαρκτά πρόσωπα και «υπόθεση» συνήθως αληθινή, Αρκετοί σύλλογοι σε μια προσπάθεια διάσωσής τους προχώρησαν στη συγκέντρωση και καταγραφή τους καθώς και σε έκδοση βιβλίων. Είναι ιστορίες εύθυμες, κωμικές, καμιά φορά κωμικοτραγικές, με αρκετά στοιχεία υπερβολής. Είναι σύνηθες, από τόπο σε τόπο ο αφηγητής να προσθέτει ή να αφαιρεί στοιχεία έτσι ώστε να γίνει πιο αληθοφανής η αφήγηση.

Οι τόποι της γέννεσης των μασαλιών είναι η οικογενειακή ζωή, οι χώροι εργασίας, οι διασκεδάσεις οι κοινωνικές συναναστροφές ακόμη και οι μετακινήσεις των ανθρώπων σε γειτονικά χωριά ή στην πόλη.

Από καθαρά γλωσσολογική οπτική, όπως είναι γνωστό, η η λέξη masal είναι τουρκική και σημαίνει παραμύθι, την οποία δανειστήκαμε, ελληνοποίησαμε και με το πέρασμα των χρόνων φτάσαμε τα νεότερα χρόνια στην απόδοση σε αυτήν διαφορετικής σημασίας από την ακριβή της αρχικώς μετάφραση!!

Στα μασάλια πολλές φορές αναφερόταν ονοματεπώνυμα, αναφερόταν δηλαδή υπαρκτά πρόσωπα και πάντα ήταν καλοπροαίρετα και ποτέ δεν είχαν σκοπό να κρίνουν και να κατηγορήσουν κανέναν. Οι περισσότεροι από αυτούς που είχαν εμπλοκή στις περιγραφές των μασαλιών έχουν φύγει από την ζωή. Στη Χαλκιδική, οι Βαβδινοί και οι Ταξιαρχιώτες έχουν το προβάδισμα τόσο σε όγκο όσο και ποιότητα μα σαλιών. Ακολουθούν οι Πολυγυρνοί και οι Αρνιώτες. Σίγουρα, όμως, και σε άλλα χωριά κάποιοι ασχολήθηκαν με τα μασάλια, απλώς δεν ήταν τόσο διαδεδομένα.

Αποκλειστικότητα στα μασάλια δεν υπάρχει. Από στόμα σε στόμα κι από χωριό σε χωριό, από χρόνο σε χρόνο, τροποποιούνταν αλλάζοντας πρόσωπα, τόπο και προσαρμόζονταν ώστε, τελικά πολλές φορές κατέληγαν να γίνονται τοπικά. Η προέλευση δεν έχει τόση σημασία. Αυτό που έχει είναι ότι πολλοί ταυτίζονται, βρίσκουν μέσα στις αφηγήσεις δικές τους πανομοιότυπες εμπειρίες, και κυρίως μας διασκεδάζουν.

Ο πατέρας μου Δημητράς Μπρούζος, ήταν άνθρωπος με πολύ χιούμορ και συχνά διάφορες καταστάσεις τις διακομοδούσε. Ήξερε πολλά μασάλια και τα αφηγούνταν με τον δικό του τρόπο που αρκετοί ακόμη τον θυμούνται. Από μικρός μου άρεσε να κάθομαι κοντά του στο καφενείο που είχαμε κι όταν μαζευόταν οι παρέες, μαζί με το ουζάκι τους έλεγαν και τα μασάλια. Μ’ άρεζε που τους άκουγα και γελούσα κι εγώ μαζί τους. Μεγαλώνοντας και με τις δικές μου παρέες έμαθα ακόμη περισσότερα μασάλια. Έμοιασα στον πατέρα μου κι όταν μαζευόμασταν με παρέες ή στα οικογενειακά τραπέζια πάντα τα μασάλια ήταν στο πρόγραμμα. Περνώντας τα χρόνια κάποιοι καλοί φίλοι, αλλά και τα παιδιά μου με παρότρυναν να ασχοληθώ και να καταγράφει όλα αυτά τα μασάλια που ξέρω για να μείνουν και να τα διαβάζουν οι νεότεροι. Έτσι πριν λίγο καιρό και εν μέσω καραντίνας λόγου κορονσιού είχαμε χρόνο για να ασχοληθούμε. Άρχισα να γράφω, μαζί με τη γυναίκα μου την Όλγα που στα 45 χρόνια που είμαστε μαζί και τόσες φορές που τα έχει ακούσει γράφοντας το ένα, θυμόταν κάποιο άλλο. Έτσι σιγά σιγά μαζεύτηκαν αρκετά και η Όλγα ακούραστη τα κατέγραψε στον υπολογιστή για να γίνει το βιβλίο που έχετε στα χέρια σας.

Από τους ξεχωριστούς φίλους που με παρότρυναν στο να γίνει η καταγραφή αυτή, είναι ο καλός μου φίλος, ο Αντιπεριφεριάρχης κ. Ιωάννης Γιώργος που υπηρετήσαμε μαζί στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση για δύο τετραετίες. Υπήρχαν στιγμές που σε δύσκολες και ατελείωτες συνεδριάσεις τα μασάλια που λέγαμε στα διαλείμματα λειτουργούσαν ως δύναμη για να συνεχίσουμε τις συνεδριάσεις και ταυτόχρονα ως χαλαρωτικά για να πέσει η ένταση που πολλές φορές δημιουργούνταν.

Για το λόγο αυτό τον ευχαριστούμε που μέσα από την έντονη παρότρυνση του προχωρήσαμε στην καταγραφή αυτή και τελικώς στην έκδοση του βιβλίου.

Ευχόμαστε από καρδιάς σ’ όλους τους αναγνώστες να είστε πάντα καλά. Να διαβάζετε τα μασάλια να γελάτε, και να σας φτιάχνουν τη διάθεση,

Με εκτίμηση,

Στέργιος και Όλγα Μπρούζου

Αρναία Χαλκιδικής 2022