ΑΜΕΣΗ Η ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ

Η πόλη «ωθείται» χρόνο με τον χρόνο σε αργό θάνατο κι ας ορισμένοι δεν το βλέπουν…

σημ. Τα επισυναπτόμενα στο παρακάτω άρθρο μου προοπτικά έγιναν και προσφέρθηκαν στο Δήμο Πολυγύρου από το αρχιτεκτονικό γραφείο μας, πριν …30 ολόκληρα χρόνια, επί της α΄ θητείας, ως δημάρχου, του αείμνηστου Δ. Τζηρίτη.

Παρότι λίγο μετά υλοποιήθηκε η μελέτη, έστω και με όχι πάντα πετυχημένες τροποποιήσεις και αλλαγές υλικών, ο πεζόδρομος έσφυζε από ζωή. Αργότερα, αντί να ολοκληρωθεί με αστικό εξοπλισμό, σωστό φωτισμό, φύτευση πρασίνου κ.λπ. συνεχώς απαξιώνονταν με διάφορες αστήριχτες δικαιολογίες… Ακόμη και την μείωση του πληθυσμού της πόλης, τα 80% και πάνω κλειστά μαγαζιά της, αλλά και την γενικότερη υποβάθμισή της, τα απέδιδαν στον …πεζόδρομο, ασχέτως αν συχνά οι ίδιοι ως δημότες συμβάλλανε, έστω και άθελά τους, με τις δικές τους συμπεριφορές…

Το αυτονόητο σε αυτές τις περιπτώσεις, η πρόσκληση δηλαδή εξειδικευμένων στο αντικείμενο επιστημόνων (π.χ. πολεοδόμους καθηγητές του ΑΠΘ) για να δώσουν μια συμβουλή ήταν μια …άγνωστη διαδικασία… Ώρες ώρες πιστεύω ότι ακόμη και τον χειρουργό θα υποκαθιστούσαν μερικοί φίλοι συνδημότες, …αν δεν φοβόταν κάποια τραγική κατάληξη …του χειρουργούμενου!

Παραθέτω τις παρακάτω απόψεις μου με την ελπίδα ότι θα υπάρξουν και άλλοι συνδημότες που θα καταθέσουν τις δικές τους εμπειρίες ή ή θα συμφωνήσουν με αυτές τις απόψεις. Ελπίζω ακόμη ότι η νέα δημοτική αρχή -της οποίας δεν γνωρίζω τις προθέσεις- θα προχωρήσει σε μια διαβούλευση, ώστε να προκύψει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, αντάξιο της πόλης και χρήσιμο για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.

Σημειώνω ακόμη ότι κατάθεσα, όπως μου ζητήθηκε τότε, και τους κανονιστικούς όρους (ώρες φορτοεκφόρτωσης προμηθειών, διέλευσης απορριμματοφόρων, τύπο πινακίδων καταστημάτων κ.λπ.). Ήταν παρόμοιοι με εκείνους που συνέταξα, λίγο νωρίτερα, όταν είχα εκπονήσει την μελέτη πεζοδρόμησης της οδού Αριστοτέλους στην Θεσσαλονίκη (τότε πολιτιστική πρωτεύουσα στην Ευρώπη).

ΑΠΟΨΕΙΣ

Όπως σε όλη σχεδόν την Ελλάδα και στις προηγμένες χώρες του εξωτερικού, όλοι οι οικισμοί διαθέτουν πεζοδρόμους. Σ’ αυτούς καταγράφονται ο σφυγμός της κοινωνίας, το οικονομικό επίπεδο και ο Πολιτισμός τους. Τα μοναδικά πλεονεκτήματα που χάρισε η φύση απλόχερα στον Πολύγυρο (περιβάλλον, βιοποικιλότητα, κλίμα κ.λπ.), ακόμη και ο χαρακτηρισμός του -σύμφωνα με πανεπιστημιακό πρόγραμμα του 2011-, ως πρότυπο πράσινης πόλης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο -λόγω κυρίως της αναλογίας των 671,9 τ.μ./ κάτοικο σε περιαστικό πράσινο- είναι από μόνα τους ικανά να τον κατατάξουν ως ένα από τους πιο ελκυστικούς τόπους διαμονής. Προϋπόθεση όμως γι’ αυτό είναι να υπάρξει η βούληση να αναδειχθούν, όσο γίνεται περισσότερο, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της πόλης. Ένα από αυτά, ίσως και από τα πλέον βασικά, είναι να υπάρξει βελτιστοποίηση του πολεοδομικού ιστού της, να δημιουργηθούν κυρίως ενδιαφέροντες δημόσιοι χώροι, σε λειτουργία και αισθητική.

Προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση συντείνει η δημιουργία των πεζοδρόμων. Αυτοί μπορεί να εξασφαλίζουν συνθήκες σωστής λειτουργίας των οικιστικών συνόλων, καθώς όταν διαθέτουν και τον κατάλληλο αστικό εξοπλισμό και έργα Τέχνης (γλυπτά κ.λπ.) προσφέρουν στους δημότες και επισκέπτες αναψυχή και χαλάρωση, φιλοξενούν παιδιά και ηλικιωμένους, στηρίζουν εν τέλει την κοινωνική συνοχή. Κυρίως όμως δίνουν ανάσες στην πολιτισμική και οικονομική ζωή και δημιουργούν συνθήκες αισιοδοξίας, ώστε να ενισχύονται οι ελπίδες των δημοτών για ένα καλύτερο μέλλον.

Πέρα από αυτά στους πεζοδρόμους καταγράφεται και η προς τα έξω εικόνα ενός τόπου. Οι επισκέπτες για να τον γνωρίσουν καλύτερα αναζητούν σ’ αυτόν ένα ποιοτικό δημόσιο χώρο, που θα αποτελεί την καρδιά του και θα προσφέρει χαρακτηριστικά στοιχεία της ταυτότητάς του.

Οι δημότες, από την μεριά τους, θα μπορούν να διακατέχονται από υπερηφάνεια, γιατί η πόλη τους θα διαθέτει χώρους υψηλής, κατά το δυνατόν, αισθητικής και πολιτισμού. Δεν θα έχουν το σφίξιμο της καρδιάς και την αποστροφή που δημιουργεί ένα υποβαθμισμένο οικιστικό περιβάλλον, μια εικόνα που δεν θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου τους. Εκεί θα μπορούν, δημότες και επισκέπτες, να απολαμβάνουν τα πολιτιστικά δρώμενα (υπαίθριες εκθέσεις εικαστικών, χορευτικές συναντήσεις, θεατρικές παραστάσεις του δρόμου, καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς εικαστικών επάνω στις “τυφλές” επιφάνειες των κτιρίων (αρκάδες) κ.ά.). Να ενημερώνονται, ακόμη, για την ποικιλία και την ποιότητα των τοπικών προϊόντων, για την Ιστορία και τον Πολιτισμό.

Όλα αυτά θα πρέπει να τα λάβουν υπόψη τους και εκείνοι οι δημότες του Πολυγύρου, ευτυχώς πολύ λίγοι, που έχουν διαφορετική άποψη για την αναγκαιότητα της ύπαρξης και της αναβάθμισης του πεζοδρόμου στον Πολύγυρο. Θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να δουν ως παραδείγματα την σημασία και τα ευεργετικά αποτελέσματα από την λειτουργία των πεζοδρόμων σε όλες ανά την Επικράτεια πόλεις. Ο Πολύγυρος δεν μπορεί ασφαλώς να αποτελεί μια αρνητική εξαίρεση στον κανόνα!

Πολύγυρος, Μάϊος 2025

Γιάννης Κύρκου Αικατερινάρης

αρχιτέκτων