ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Πρός
τόν Ἱερό Κλῆρο, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν φιλόχριστο Λαό
τῆς καθ’ Ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀδελφοί μου καί τέκνα μου ἐν Κυρίῳ πολυφίλητα,

Σέ χρόνο προσδιορισμένο ἀπό τή Θεία Βούληση, ἀλλά ἀπροσδιόριστο για
τήν ἀνθρώπινη προσδοκία, σαρκώνεται καί ἐνανθρωπίζεται ὁ Θεός σέ μιά ἐποχή
πού τίποτε δέν προμήνυε τό μέγα αὐτό θαῦμα, τό παράξενο καί ἀκατανόητο γιά τίς
ἀνθρώπινες δυνατότητες, ἀλλά ἀναμενόμενο. Ἡ ψυχή περίμενε, τό συναίσθημα
ἀποζητοῦσε, τά Ἔθνη προσδοκοῦσαν, οἱ Δίκαιοι προφήτευαν αὐτή τήν ἔλευση
πού εἶχε ἀποβεῖ μυστήριο σε φανέρωση, πρόβλημα σέ λύση, ἀπόκρυφο σε
ἀποκάλυψη.
Πῶς νά τό κάνουμε: Νοητικά ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ- οὔτε θά μπορέσει- νά
ἑρμηνεύσει τήν κορυφαία στιγμή τῆς συναντήσεώς του μέ τόν Θεό, πού
καταγράφηκε καί ἀποτυπώθηκε στή Γέννησή Του, ἀφοῦ τά ἐπιστημονικά
δεδομένα- καί τότε καί τώρα- καί οἱ γνωστικές του δυνατότητες τόν
διαβεβαιώνουν γιά ἕνα μόνο πρᾶγμα, γιά τό μέγεθος τῆς ἀγνοίας του μπροστά στά ὑπερφυσικά, ὑπερβατικά, ὑπέρλογα καί ὑπερνοητά φαινόμενα, τά ὁποῖα μερικῶς
ἀνιχνεύονται στό φανέρωμά τους, ἀλλά δέν συλλαμβάνονται στήν πρό τῆς
ἐλεύσεώς τους- καλύτερα φανερώσεώς τους- κατάσταση.
Ἐκεῖ ἀντιμετωπίζονται ὡς ὑπερνοητές ἔννοιες, ὡς μή νοούμενες, μή
ὁρώμενες καί φυσικά μή ἀποδεικνυόμενες. Ἡ σωκρατική ὁμολογία “ἕνα γνωρίζω,
ὅτι τίποτε δέν γνωρίζω” προσδιορίζει διαχρονικῶς τή γνώση μέσα ἀπό τήν ἄγνοια·
ἀνιχνεύει τήν ἄγνοια, μελετᾶ τήν ἄγνοια ὡς προϊόν γνώσεως· καταλαβαίνει,
δηλαδή, κανείς ὅτι δέν γνωρίζει, ἀλλά καί ὅταν γνωρίζει, ἡ θάλασσα τῆς γνώσεως
ὁδηγεῖ στόν ὠκεανό τῆς ἄγνοιας. Ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ παρά νά δηλώνει πλήρη
ἀδυναμία προσεγγίσεως τοῦ οὐρανίου, τοῦ μυστηρίου μέσῳ τῆς γνώσεως ἤ τῆς
ἀποδείξεως τῶν ἀνεξερεύνητων πτυχῶν τῆς Θείας Βουλῆς! Ἰδίως ὅταν αὐτή ή
Βουλή πραγματώνεται καί παίρνει σάρκα καί ὀστᾶ!
Ἔτσι, στή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ μας, μολονότι ἡ ἀνθρωπότητα τήν ἀνέμενε
καί ἦταν ἡ μεγάλη της προσδοκία, μολονότι οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Οἰκονομίας
καί οἱ ὁμόψυχοί τους τῆς Ἑλλάδας Αἰσχύλος καί Σωκράτης εἶχαν μιλήσει,
οὐσιαστικά ἡ ἀνθρωπότητα βρέθηκε τελείως ἀπροετοίμαστη, ἀνέτοιμη νά δεχθεῖ
καί κυρίως νά νοήσει τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ ὡς φυσική συνέπεια τῆς
ἀγάπης Του γιά τόν ἄνθρωπο…. Βέβαια, ὁ Ἐθναπόστολος Παῦλος στήν πρός
Γαλάτας του Ἐπιστολή κάνει λόγο γιά τό “πλήρωμα” τοῦ χρόνου: «Ὅταν ὅμως
συμπληρώθηκε ὁ χρόνος πού εἶχε ὁρίσει ἡ πανσοφία τοῦ Θεοῦ, ἐξαπέστειλε ὁ
Θεός τόν Υἱό Του στόν κόσμο, πού ἔγινε ἄνθρωπος ἀπό γυναῖκα καί
συμμορφώθηκε μέ τόν Μωσαϊκό Νόμο, γιά νά ἐξαγοράσει ἐκείνους πού ἦταν ὑπό
τήν κατάρα τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου, γιά νά λάβουμε ἐμεῖς τήν υἱοθεσία, πού ὁ Θεός
μᾶς εἶχε ὑποσχεθεῖ.» (Γαλ. δ΄ 4). Παρά ταῦτα, οἱ πάντες ἀγνοοῦσαν αὐτόν τόν
χρόνο· τό πότε, δηλαδή, θά “ἐπληροῦτο” ὁ χρόνος, ἦταν ὑπόθεση καί Βουλή τοῦ
Θεοῦ καί ὄχι τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ ἄνθρωπος, εἶναι ἀλήθεια ὅτι προσπάθησε νά προσεγγίσει τό μυστήριο καί
ν’ ἀποκτήσει πρόσβαση σ’ αὐτό μέσῳ τῆς γνώσεως πού δίνει ἡ ἐπιστήμη, ἡ ὁποία,
ὅμως, δέν ἔχει τέτοιες ἤ τόσες δυνατότητες νά ἐπιτύχει κάτι τέτοιο, ἀκόμη κι ὅταν
μετατρέπεται σε “τεχνητή νοημοσύνη”, μέ ἀποτέλεσμα αὐτός νά περιπλανηθεῖ
στούς λαβύρινθους τῆς ἀπιστίας ἤ στούς δόλιχους τῆς ἀμφιβολίας, στερούμενος
ἔτσι τή λύτρωση πού προσφέρει αὐτή ἡ Ἐνανθρώπηση. Ὁ ἄνθρωπος φαίνεται νά
εἶναι καταδικασμένος καί νά μην μπορεῖ νά σπάσει τό φράγμα πού χωρίζει τό
“Εἶναι”, δηλαδή τό Ὑπαρκτό, τήν Ὕπαρξη, ἀπό τό “Ἐπέκεινα”, δηλαδή τό
ὑπέρλογο καί οὐράνιο, μέσῳ τῆς γνώσεως πού ὁ ἴδιος ἐπινόησε· αὐτό ἀπαιτεῖ ἄλλη
γνώση. Τό “ξένον καί παράδοξον μυστήριον” πού ἐπισυνέβη τότε στή Βηθλεέμ
δέν μπόρεσε νά συλλάβει ἡ τότε, ἀλλά καί ἡ τώρα ἐπιστήμη καί εἴτε τό ἀγνόησαν
οἱ ἄνθρωποι, εἴτε κατεδίωξαν τό γεννηθέν στά πρόσωπα τῶν χιλιάδων νηπίων πού θανάτωσε ὁ Ἡρώδης ἥ στά πρόσωπα τῶν ἀμέτρητων Μαρτύρων πού κατέσφαξε ή
παντοειδής “Ἐξουσία”.
Πέρα ὅμως ἀπ’ αὐτό τό “γλυφό”, κατά τόν Σεφέρη, νερό τῆς ἄρνησης,
ὑπάρχει κι ἕνας ἄλλος τρόπος νά προσεγγίσουμε τό Μυστήριο τοῦ ὅλου Χριστοῦἤ μᾶλλον, ἕνας ἄλλος δρόμος νά πορευτοῦμε- πού ἡ Ἐκκλησία σήμερα τόν
διαλαλεῖ παγκοίνως: Γιά νά δεῖ λυτρωτικά ὁ ἄνθρωπος αὐτή τή Γέννηση καί
περισσότερο, γιά νά τή ζήσει, χρειάζεται νά ἔχει τήν ἁπλότητα τῶν ποιμένων,
προκειμένου νά περάσουν στήν προσωπική ἱστορία, στή ζωή τοῦ καθενός αὐτά τά
Χριστούγεννα ὡς τά πιό φωτισμένα, ὡς τά Χριστούγεννα τῆς κατανοήσεως τοῦ
μυστηρίου, τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ μυστηρίου, τῆς ἄρσεως τῶν ἀμφιβολιῶν, τῆς
ἀληθινῆς γνώσεως, τῆς γνώσεως, ὅπως τήν εἶδε ὁ ὑμνογράφος στό ἀπολυτίκιο τῆς
ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων:

“ Ἡ Γέννησή Σου, Χριστέ ὁ Θεός μας,
ἀνέτειλε στόν κόσμο τό φῶς τῆς ὄντως γνώσεως…”.

Ἡ γνώση πού ἐπαγγέλλεται ἐδῶ ὁ ποιητής δέν προέρχεται ἀπ᾿ ἔξω καί δέν
εἶναι ἀποτέλεσμα ἐπιστημονικῆς διαδικασίας, δέν γεννιέται αὐτή ἡ γνώση ἀπό
ἀνθρώπινους νόες, ἀπό ἀνθρώπινα μυαλά, ἀλλά εἶναι γνώση- ἔλλαμψη πού ξεκινᾶ
ἀπό μέσα καί πορεύεται πρός τά ἔξω- γνώση πού γαληνεύει καί ἠρεμεῖ τήν ψυχήαὐτή τή γνώση εἶχε συλλάβει ὁ ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, ὅταν
ἔλεγε:
«Ἄστραψε φῶς κι ἐγνώρισε ὁ νιός τόν ἑαυτό του» (Ἅπαντα, Ὁ Πόρφυρας).
Ἡ ἀνατολή, λοιπόν, τῆς καινούργιας γνώσεως, τῆς ἀληθινῆς γνώσεως, τῆς
ὄντως γνώσεως πού ἀποκαλύπτεται, πού στέλλεται ἀπό τόν Θεό πρός τόν ἄνθρωπο
ὡς φωτισμός κι ἀναπέμπεται ἀπό τόν ἄνθρωπο πρός τόν Θεό ὡς πίστη, ἀποτελεῖ
οὐσιαστικά τή νέα δύναμη, τό νέο ὅπλο προσεγγίσεως καί κατανοήσεως τοῦ
μυστηρίου ὄχι μόνο τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τῆς Σταυρώσεως,
τῆς Ταφῆς, τῆς Ἀναστάσεως, τῆς Ἀναλήψεως, τῆς Πεντηκοστῆς, τῆς Δευτέρας
Παρουσίας, τῆς ἄλλης ζωῆς, τῶν μεγίστων αὐτῶν μεταφυσικῶν προβλημάτων πού
ταλαιπωροῦν ὅσους σκέπτονται κι ἀδυνατοῦν ἤ δέν θέλουν νά τά ἀποδεχθοῦν. Στίς
ἀπορίες γιά τόν Σαρκωθέντα Λόγο τοῦ Θεοῦ, ὁ Ρωμανός ὁ Μελωδός δίνει τή δική
του ἀπάντηση στό Συναξάρι τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου: «Θεός εἶναι Αὐτός πού
γεννήθηκε, ἡ δέ Μητέρα Του εἶναι καί παραμένει Παρθένος. Τί ἄλλο καινούργιο
καί μεγαλύτερο εἶδε ἡ πλάση;». Καί ὁ ὑμνογράφος τῶν Αἴνων τῆς Ἑορτῆς
συμπληρώνει καταπληκτικά: «.Δέν ἐπιδέχεται τό μυστήριο ἔρευνα· μέ μόνη τήν
πίστη αὐτό ὅλοι τό ὑμνολογοῦμε καί τό δοξάζουμε, κράζοντες μαζί Σου Θεοτόκε
καί λέγοντες· Ἀνερμήνευτε Κύριε, δόξα σοι» (Αἶνοι Ὄρθρου Χριστουγέννων).
Καί ὅπως ἡ ὑπερρεαλιστική ποίηση δέν προσεγγίζεται μέ τή λογική, ἀφοῦ
κατάργησε τή λογική, τό ἴδιο καί τά ὑπερφυσικά φαινόμενα ἤ γεγονότα δέν μποροῦν ὁ νά προσεγγισθοῦν μέ τή γνώση πού προσπορίζει στόν ἄνθρωπο
ἐγκέφαλος. Τοῦτο παρατηρώντας ἡ Δυτική Ἐκκλησία ἀναφωνεῖ γιά τό Μυστήριο
τῆς Σαρκώσεως τοῦ Λόγου μαζί μέ τόν Τερτυλιανό: «Τό πιστεύω, ἐπειδή εἶναι
παράλογο» (Credo, quia absurdum est)! Τή διορθώνει ὅμως ἡ καθ᾽ ἡμᾶς Ἀνατολή:
«Τό πιστεύω, ἐπειδή εἶναι ὑπέρλογο»!
Ναι, ἀδελφοί, καί ἡ Ἐκκλησία μας μέ τό στόμα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ
Θεολόγου διερωτᾶται: «Πῶς νά ἑρμηνεύσω ὅτι ὁ ἄσαρκος σαρκώνεται, ὅτι
Λόγος παίρνει ὑλική ὑπόσταση, πώς ὁ ἀόρατοςβλέπεται, ὁ ἀναφής, δηλαδή αὐτός
πού δέν ἀγγίζεται, τώρα, ἰδού ψηλαφεῖται;». Καί ψάλλει μάλιστα τά
Χριστούγεννα:
«Αὐτός πού δέν χωράει πουθενά, πῶς χώρεσε στή γαστέρα τῆς Μητέρας
Του; Αὐτός πού εἶναι στούς κόλπους τοῦ Θεοῦ καί Πατέρα Του, πῶς ἀναπαύεται
στήν ἀγκαλιά τῆς Μητέρας Του;».
«…Ποιός εἶδε ποτέ ἄσπορη γέννα;» (Καθίσματα Ὄρθρου Χριστουγέννων).
Πράγματι, ὁ ἄνθρωπος εἶναι σε θέση νά ἐννοήσει καί νά χαρεῖ τό ὑπέρλογο,
τό μυστήριο- νά ζήσει τό θαῦμα μόνο σάν ἀπαλλαγεῖ καί λυτρωθεῖ ἀπό τή βάσανο
τῆς γνώσεως, τῆς γνώσεως ἐκείνης πού ὁδηγεῖ στήν ἄγνοια καί ἡ ἄγνοια στήν
ἀμφιβολία, στήν ἀπιστία, στήν ἄρνηση. Αὐτό μᾶς τό βεβαιώνει ὁ ἴδιος ὁ
ὑμνογράφος τῆς Ἑορτῆς:
«Ἀλλά ὅπου βούλεται ὁ Θεός, νικιέται ή φυσική τάξη, νικιῶνται οἱ νόμοι
τῆς φύσεως, ὅπως ἔχει γραφεῖ» (Καθίσματα Ὄρθρου Χριστουγέννων)!
Ἐμεῖς, γι’ αὐτά τά Χριστούγεννα ἄς ἀκολουθήσουμε τήν πρόσκληση τοῦ
λαμπροῦ μας ὑμνογράφου: «Ἐλᾶτε νά δοῦμε, πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός. Ἄς
ἀκολουθήσουμε, λοιπόν, ἐκεῖ πού μᾶς ὁδηγεῖ ὁ ἀστέρας…» (Κάθισμα Ὄρθρου
Χριστουγέννων).

Εὐλογημένα καί πανευφρόσυνα Χριστούγεννα!
XΡIΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2025
Μέ χριστονοσταλγικούς ἀσπασμούς,
ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΣΑΣ ΠΑΤΕΡΑΣ

Ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου
ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε:

Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΑΣ Βαρυσήμαντη Εγκύκλιος του Σεβασμιωτάτου για τους Χιλιαστές ή Μάρτυρες του Ιεχωβά!  Εορτασμός των Ονομαστηρίων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ιερισσού ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΒΟΛΒΗΣ κ. ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΛΙΑΜΑ ΤΑ ΟΝΟΜΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΑΣ Η Μαγεία των Χριστουγέννων στο Στανό: Άναμμα του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου